Công thái học

Con người từ thuở xa xưa đã nhận thức được những hạn chế của mình trong những việc như săn bắt, hái lượm, từ đó đã chế tạo ra những công cụ phục vụ cho đời sống của mình. Và không dừng lại ở đó, con người ngày càng tiến bộ và những sản phẩm được tạo ra càng ngày càng tân tiến. Đó là công thái học và các sản phẩm công thái học. Hãy cùng Sine tìm hiểu về công thái học thông qua bài viết dưới đây.

1. Công thái học là gì?

Công thái học (Ergonomics) là môn khoa học nghiên cứu về mối quan hệ giữa con người và sản phẩm trong môi trường làm việc. Người thiết kế sẽ dựa vào khả năng sử dụng, hạn chế, nhu cầu của người dùng để tạo ra thiết bị và môi trường làm việc thích hợp, nhằm đạt sự phù hợp tốt nhất, tăng hiệu quả năng suất và giảm sự khó chịu.

Nghiên cứu về công thái học, bạn sẽ tìm hiểu về dữ liệu nhân trắc học với các kích thước cơ thể, số đo chuẩn trong các hoạt động, về cách vận hành của cơ bắp, thể lực, cầm nắm đồ vật và các tâm lý hành vi khi sử dụng một sản phẩm cụ thể, ngoài ra còn có tâm sinh lí, cơ thể người sẽ đi kèm với phương thức sử dụng sản phẩm làm ảnh hưởng đến kích thước, hình thái sản phẩm.

Mục tiêu cuối cùng của công thái học chính là làm cho sản phẩm thân thiện, thoải mái và hoạt động tốt hơn đối với người dùng. Những sản phẩm công thái học tại Việt Nam chưa thực sự phổ biến, tuy nhiên đây là một lĩnh vực tiềm năng bởi những sản phẩm này có lợi ích rất nhiều và giá thành cũng khá đắt đỏ.

Công thái học gồm: công thái học vật lý, công thái học nhận thức và công thái học tổ chức.

Tư thế ngồi công thái học - Nguồn: Google

2. Lợi ích của công thái học

Công thái học dùng để tối ưu hóa điểm mạnh và bù trừ, khắc phục, bảo vệ điểm yếu.

Ví dụ về chuột công thái học. Không giống như chuột bình thường, chuột công thái học có hình dáng kì lạ, gồ ghề hơn và trông có vẻ khó cầm hơn so với những con chuột máy tính thông thường. Tuy nhiên, chuột này lại có thể khắc phục những nhược điểm mà chuột thông thường không làm được. 

Điển hình là việc chống mỏi cơ mỏi tay khi làm việc trên máy tính trong thời gian dài, tạo ra tư thế ngồi đúng và vị trí đặt tay tự nhiên, thoải mái, tránh tì cổ tay xuống bàn. Việc này còn giúp những thao tác di chuột chính xác hơn và bảo toàn sức khỏe người lao động, tăng hiệu suất làm việc.

Chuột công thái học - Nguồn: Google

Công thái học giúp hạn chế rủi ro và tai nạn nghề nghiệp, ví dụ như góc bàn được bo tròn để tránh va chạm gây ra thương tích.

Việc sử dụng công thái học là điều tất yếu đối với xã hội hiện đại để đưa môi trường làm việc, học tập vào chế độ chuyên nghiệp và hiện đại, tăng hiệu suất lao động, giảm thiểu chi phí.

3. Quy trình làm ra một sản phẩm công thái học

Quy trình làm ra một sản phẩm công thái học so với làm ra một sản phẩm bình thường sẽ khác biệt ở quá trình thiết kế, nghiên cứu để tối ưu hiệu quả sản phẩm.

Ví dụ, thiết kế ghế công thái học cải tiến hơn ghế bình thường ở chỗ:

• Chiều sâu và chiều rộng ghế có thể điều chỉnh được, tạo sự thoải mái cho phần lưng dưới, chống đau lưng. Người sử dụng có thể nghiêng ghế về phía trước hoặc phía sau để phát huy tư thế đúng và tất cả các bộ phận của ghế công thái học đều có thể được điều chỉnh để phù hợp với dáng của từng đối tượng khách hàng.

• Phần tựa lưng tách biệt với chỗ ngồi để chúng ta có thể điều chỉnh độ cao, góc tựa lưng và có cơ chế khóa ghế để không bị lùi xa.

• Thắt lưng của ghế công thái học có thể được điều chỉnh theo ý muốn của bạn.

• Chiều cao ghế cũng có thể điều chỉnh được...

Ghế công thái học - Nguồn: Google

4. Môn Công thái học sẽ học những gì?

Trong thiết kế nội thất, công thái học giúp nghiên cứu tâm thần học con người như nhận thức, phản ứng vận động hay ức chế thần kinh, chủ yếu là về màu sắc và kích thước.

Ví dụ, bố trí bàn làm việc của nhân viên tại những nơi có nhiều cửa sổ nhằm tăng cường sự tỉnh táo, khả năng tập trung và nâng cao hiệu suất công việc.

Môi trường làm việc công thái học - Nguồn: Google

5. Những kỹ năng cần có khi học công thái học

- Hiểu rõ và nắm vững cấu trúc của các sản phẩm

- Khả năng sáng tạo

- Nghiên cứu kĩ về tâm thần học con người...

Nguồn tham khảo: https://tinyurl.com/2btx3wj4, https://tinyurl.com/29maajuu, https://tinyurl.com/2xmqtv3j

Hiện Sine Art đang chiêu sinh cho các lớp Luyện thi Hình họa, Luyện thi Bố cục màu và Luyện thi Trang trí màu. Với lộ trình được xây dựng chi tiết từ cơ bản tới nâng cao, Sine Art tin rằng sẽ đồng hành cùng bạn trên hành trình chạm ngưỡng cửa đại học mơ ước. 

Liên hệ với Sine Art qua Fanpage để nhận thêm thông tin chi tiết về khóa học nhé!

Các bạn tham gia group LUYỆN THI VẼ - HỎI ĐÁP THÔNG TIN trên Facebook để giải đáp thắc mắc về trường thi, ngành học và tips vẽ nhé.