
25 thg 11, 2025
Sự thật ngầm hiểu trong vẽ tranh: Cách khắc phục 5 lỗi sai phổ biến của người mới bắt đầu
Chúng ta đã đánh giá thấp sức mạnh của tâm trí khi học cách vẽ. Thông thường, chúng ta chỉ đơn giản là làm theo các hướng dẫn từng bước hoặc sao chép các bức vẽ với hy vọng sẽ tiến bộ nhanh chóng. Tuy nhiên, rõ ràng, kết quả không bao giờ đạt được như mong đợi.
Là người mới bắt đầu vẽ, chúng ta mắc rất nhiều lỗi mà không nhận ra, cho dù đó là trong cách tiếp cận việc vẽ hay trong tư duy.
Sẽ làm sáng tỏ 5 sai lầm chính có thể là rào cản thực sự đối với sự tiến bộ, và cách khắc phục chúng để không còn cảm thấy bế tắc nữa nhé!
Sai lầm #1: Chưa xác định được lý do vẽ
Chúng ta không dành thời gian để suy ngẫm về lý do tại sao vẽ, vì không thấy được nó tác động đến sự tiến bộ như thế nào. Tuy nhiên, bước này rất quan trọng để tránh nản lòng và có một định hướng để theo dõi.
Tìm ra "lý do tại sao" là nền tảng của quá trình học tập. Nó cho phép đặt ra các mục tiêu rõ ràng và tự đặt cho mình một mục đích để đạt được.
Động lực có thể dao động như tâm trạng, nhưng mục đích vẽ của bạn sẽ luôn ổn định và là kim chỉ nam dẫn lối cho bạn tiến bộ.

Bắt đầu bằng cách tự hỏi chính mình và trả lời những câu hỏi sau:
Tại sao muốn học vẽ?
Lý tưởng là muốn vẽ được những gì, và tại sao?
Có phải vì muốn theo đuổi sự nghiệp trong nghệ thuật? Trở thành một họa sĩ minh họa, họa sĩ phác thảo ý tưởng, hay nghệ sĩ xăm hình?
Ý tưởng là tìm ra điều yêu thích, chính là bản chất của điều thôi thúc phải ở đây, muốn học vẽ. Hãy tìm ra lý do của mình.
Chỉ đơn thuần muốn vẽ tốt hơn sẽ không giúp tiến bộ được. Nó giống như việc nói: 'muốn chơi nhạc giỏi hơn.' Nhưng... bằng nhạc cụ nào? Và để chơi loại nhạc nào? Để trở thành chuyên nghiệp hay vì niềm vui?
Nếu bắt đầu vẽ một cách mù quáng, chỉ vẽ nguệch ngoạc mỗi ngày mà không thực sự biết mình đang đi đâu, sẽ dễ nản lòng và kiệt sức. Điều có thể xảy ra là sẽ thay đổi phương pháp, nhưng mô hình tương tự sẽ lặp lại.
Giải pháp: Chuyên môn hóa và đặt mục tiêu
Nếu chưa chắc chắn về điều yêu thích hoặc muốn làm trong hội họa, thì không sao cả. Hãy thử mọi thứ và xem điều gì thích thú nhất. Có phải là chân dung? Phong cảnh? Sinh vật? Cứ là chính mình.

🎨 Thuở ban đầu học vẽ, tôi đặc biệt thích nghiên cứu các cảnh quay phim để cải thiện kỹ năng vẽ tranh kỹ thuật số của mình. Tôi không ngần ngại và đơn giản là phát triển sở thích và niềm vui vẽ với những chủ đề mà tôi quan tâm.
Trong một lĩnh vực rộng lớn như hội họa, nơi khó biết nên bắt đầu từ đâu, não bộ có thể bị choáng ngợp. Sẽ nhanh chóng cảm thấy như đang leo núi Everest và không bao giờ leo được tới đỉnh.
Không có một hướng đi rõ ràng để theo dõi, không có mục tiêu và đích đến rõ ràng để đạt được, không biết mình đang đi về đâu. Điều này sẽ khiến mọi thứ trở nên căng thẳng. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải bắt đầu bằng việc hiểu mình muốn đi đâu.
Bằng cách làm như vậy, sẽ không còn phải lo lắng về động lực nữa. Sẽ biết chính xác lý do tại sao vẽ và mục đích là gì.
📌 Bài tập nhanh
Con người cần mục tiêu để tiến bộ, ngay cả trong hội họa. Nếu cảm thấy lạc lối, hãy thử bài tập này.
1 Bắt đầu bằng cách hiểu điều gì làm mình thích thú trong hội họa. Thu thập hàng tá hình ảnh từ các nghệ sĩ mà mình thích và thấy truyền cảm hứng. Xem liệu có nhận thấy bất kỳ chủ đề chung nào giữa tất cả các hình ảnh này không.
2🔹 Liệt kê các chủ đề mà mình quan tâm nhất: chân dung, phong cảnh, sinh vật, nhân vật, bối cảnh...
🔹 Tìm các kỹ thuật truyền cảm hứng nhất: màu nước, sơn dầu, phác thảo, vẽ tranh kỹ thuật số...
🔹 Xác định các bầu không khí thu hút nhất: khoa học viễn tưởng, giả tưởng, trung cổ, kinh dị...
3 Bây giờ đã hiểu rõ hơn về điều yêu thích trong hội họa, hãy đặt cho mình một mục tiêu để đạt được. Hãy làm cho nó cụ thể và có thời hạn để thúc đẩy bản thân cải thiện!
Ví dụ: "Tôi muốn có thể vẽ chân dung bằng tranh kỹ thuật số trong vòng 6 tháng. Điều này sẽ đưa tôi đến gần hơn với ước mơ trở thành một họa sĩ minh họa."

Hãy lấy một ví dụ đơn giản: mục tiêu của tôi là vẽ lại thành công một bức chân dung bằng tranh kỹ thuật số (càng gần với ảnh gốc càng tốt) bắt đầu từ đầu và luyện tập ít nhất 20 phút mỗi ngày. Trong vài tháng, nhiệm vụ đã hoàn thành!
Với một mục tiêu cụ thể trong tâm trí, hành động tự động được sắp xếp vì biết chính xác lý do tại sao đang vẽ. Sự tiến bộ chắc chắn được khuếch đại.
Sai lầm #2: Không học các kiến thức nền tảng
Bắt đầu bằng những điều cơ bản là điều rất cần thiết. Chúng ta thường đánh giá thấp phần này, nhưng nó lại là phần quan trọng nhất. Chúng ta bị thúc đẩy bởi mong muốn tạo ra những bức vẽ đẹp, có xu hướng tập trung quá nhiều vào chi tiết và kết quả cuối cùng.
Tuy nhiên, nếu những cái cơ bản của bản vẽ không vững chắc, việc thêm bao nhiêu chi tiết cũng không thể cứu vãn được. Khi các kiến thức nền tảng không được luyện tập và làm chủ tốt, nó tự động làm giảm chất lượng của một bức minh họa.
Đây là điều tạo nên sự khác biệt giữa tác phẩm của người mới bắt đầu và của một chuyên gia. Nó không hẳn là về sự sáng tạo hay ý tưởng, mà là về kỹ năng kỹ thuật và kinh nghiệm!

Giải pháp: Nghiên cứu đúng cách
Để ngừng bị lạc trong chi tiết và tập trung vào những điều cốt yếu, đã đến lúc chuyển từ sao chép đơn thuần sang nghiên cứu chuyên sâu. Điều này bao gồm việc hiểu cách xây dựng bản vẽ.
Các kiến thức nền tảng bao gồm một số yếu tố thiết yếu: bố cục hình ảnh, phối cảnh và khối (volume), chất lượng nét vẽ, giải phẫu, ánh sáng và màu sắc.
1 Để học cách làm chủ các nền tảng, hãy tập trung vào từng yếu tố một. Trước khi bắt đầu một bản vẽ, xác định khía cạnh nào muốn cải thiện: bố cục, ánh sáng, hay chất lượng nét vẽ?
2 Chọn một tài liệu tham khảo và bắt đầu! Chỉ tập trung vào mục tiêu đã đặt ra. Ví dụ, hãy chọn bố cục.
3 Dành thời gian phân tích tài liệu tham khảo và xem có thể thay đổi và cải thiện những gì. Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng bố cục để tốt hơn?
Sai lầm #3: Giữ mình trong vùng an toàn
Chúng ta thường thiếu tự tin khi mới bắt đầu vẽ. Vì điều này, mọi người thường bằng lòng với việc sao chép các bức vẽ mà không đi xa hơn. Vẽ đi vẽ lại các nhân vật trong cùng một tư thế, và ngại vẽ bất cứ thứ gì khác ngoài những gì đã biết.
Vùng an toàn này là cái chết của sự tiến bộ. Bằng cách tránh vẽ những thứ chưa biết cách làm, bạn không thể cải thiện. Nó thậm chí trở thành một phản xạ, né tránh thử thách để giữ sự thoải mái và tránh mắc lỗi.

Đang vẽ vì sự dễ dàng hay vì niềm vui?
|
|
Nếu vẽ vì niềm vui và điều đó thúc đẩy cải thiện, thì hoàn hảo rồi. Hãy tiếp tục nhé! Tuy nhiên, nếu cảm thấy đang tạo ra những bức vẽ mà không thực sự thử thách bản thân, đã đến lúc bước ra khỏi vùng an toàn và vẽ những thứ có vẻ khó.
Giải pháp: Tự đặt ra một thử thách nhỏ
🎨 Thuở ban đầu, tôi cảm thấy bất lực khi vẽ bàn tay. Để tránh vẽ chúng, tôi thậm chí còn đảm bảo rằng chúng không bao giờ xuất hiện trên nhân vật của mình.
Khi tôi quyết định bước ra khỏi vùng an toàn, tôi đã tự thử thách mình vẽ mười bàn tay mỗi ngày. Chỉ sau vài tuần, sự tiến bộ trở nên rõ rệt. Nó không khó như tôi nghĩ, chỉ đơn giản là đòi hỏi sự luyện tập thường xuyên với các kỹ thuật đúng!

Chúng ta thường ẩn mình sau những lời bào chữa. Nếu vẽ một nhân vật hoặc khuôn mặt tệ, bạn có thể cho rằng đó là một phong cách đang phát triển - một cách vẽ độc đáo của mình.
Nhưng hãy thành thật hoàn toàn với bản thân nào. Không dành thời gian để học cách vẽ không phải là một phong cách (style) đâu. Một phong cách dựa trên sự phóng đại hoặc đơn giản hóa. Học các quy tắc, và sau đó 'chơi đùa' với chúng.
Một phong cách là có chủ đích, trong khi một lỗi sai thì không. Hãy nghiên cứu các kiến thức nền tảng, dành thời gian phát triển sự làm chủ các điều cơ bản. Bạn sẽ thấy việc học nhanh hơn nhiều nè.

Sai lầm #4: Ưu tiên chất lượng hơn số lượng
Trong cuốn sách 'Black box thinking', tác giả Matthew Syed kể câu chuyện về một giáo viên gốm sứ đã quyết định đánh giá lớp học của mình dựa trên hai tiêu chí riêng biệt: số lượng và chất lượng.
Ông chia lớp học của mình thành hai nhóm:
Nhóm A được đánh giá dựa trên số lượng đồ gốm được sản xuất.
Nhóm B được đánh giá dựa trên chất lượng của một tác phẩm duy nhất.
Đoán xem nhóm nào tạo ra tác phẩm chất lượng tốt nhất? Ngạc nhiên là, đó là nhóm A, nhóm đã tạo ra những đồ gốm tinh xảo nhất!
Giáo viên giải thích hiện tượng này một cách dễ dàng. Trong khi nhóm A tích cực sản xuất và học hỏi từ những sai lầm của mình, nhóm bận rộn suy ngẫm làm thế nào để đạt được sự hoàn hảo mà không hành động.
Bài học quan trọng có thể áp dụng cho hội họa là bằng cách sản xuất thật nhiều tranh và mắc lỗi, có cơ hội học hỏi từ những lỗi sai đó, bắt đầu lại và tiến bộ. Đây là cách có thể vượt qua chủ nghĩa hoàn hảo và nâng cao chất lượng công việc.
Giải pháp: Vẽ nhiều phiên bản (Iterations)
Bằng cách tạo nhiều bản phác thảo cho cùng một bức vẽ, không chỉ tối ưu hóa chất lượng tác phẩm mà còn học cách buông bỏ.
Sẽ tập trung vào số lượng để tiến bộ trong hội họa. Bởi vì, cuối cùng, chính sự luyện tập mới thực sự phát triển kỹ năng. Càng vẽ nhiều, càng cải thiện!
Sai lầm #5: So sánh với các họa sĩ khác
Là người mới bắt đầu vẽ, thường cảm thấy không bao giờ đủ giỏi, và nghi ngờ khả năng của mình. Vấn đề là bạn bị mắc kẹt trong một vòng lặp hủy hoại nơi so sánh bản thân với các họa sĩ khác và cảm thấy ngày càng không phù hợp với việc vẽ.
Nghi ngờ khả năng của chính mình, cuối cùng sẽ nản lòng và chắc chắn cản trở sự tiến bộ.

Thay vì so sánh với các họa sĩ đã thành công, hãy so sánh với chính bản thân trong quá khứ. So sánh những bức vẽ hôm nay với những bức từ tháng trước. Có thể chưa đạt được mục tiêu, nhưng hôm nay đã gần mục tiêu hơn hôm qua!

Giải pháp: Ăn mừng những chiến thắng của riêng mình
Hãy nhớ rằng đây không phải là một cuộc đua hay một cuộc cạnh tranh. Chỉ có thể tiến bộ theo tốc độ của riêng mình. So sánh bản thân với sự tiến bộ của người khác là phản tác dụng.
Một số họa sĩ mất nhiều năm để đạt được trình độ của họ. Những người khác làm việc 15 giờ mỗi ngày để trở thành chuyên gia trong một năm. Mỗi hành trình là khác nhau.
Điều quan trọng là hãy ăn mừng mọi tiến bộ nhỏ và mọi chiến thắng nhỏ. Đừng lo lắng về vẻ ngoài của các bức vẽ: bạn đang học hỏi và cải thiện. Điều duy nhất quan trọng là sự tiến bộ, dù nhanh hay không.
Vẽ chỉ là một kỹ năng như bất kỳ kỹ năng nào khác. Mọi người đều có thể học cách làm chủ nó. Sự kiên trì sẽ là điều tạo nên sự khác biệt và cho phép đạt được mục tiêu!

Tóm lại
Thật khó để vượt qua một số niềm tin giới hạn hoặc thay đổi tư duy để tránh lặp lại những sai lầm.
Khía cạnh tinh thần thường bị bỏ qua, cứ như thể nó không ảnh hưởng đến sự tiến bộ. Tuy nhiên, nó thường là yếu tố chưa được phát triển ở người mới bắt đầu và có thể dẫn đến thất bại.
Sai lầm #1: Chưa xác định được lý do vẽ
Sai lầm #2: Không học các kiến thức nền tảng
Sai lầm #3: Giữ mình trong vùng an toàn
Sai lầm #4: Ưu tiên chất lượng hơn số lượng
Sai lầm #5: So sánh với các họa sĩ khác
Hãy bắt đầu bằng cách khắc phục từng lỗi sai này bằng cách dành thời gian đánh giá lại cách suy nghĩ và học tập. Sự kết hợp giữa kiến thức và tư duy là điều sẽ thực sự giúp tiến bộ trong hội họa.
Nguồn bài viết:
https://en.zephy.fr/blog/beginners-drawing-mistakes/



































