
26 thg 11, 2025
Tips Quy luật bóng đổ
Trong thế giới của hội họa và đồ họa, ánh sáng và bóng đổ là hai yếu tố không thể tách rời, chúng tạo nên chiều sâu, sự chân thực và cảm xúc cho mỗi bức tranh. Nắm vững quy luật bóng đổ không chỉ giúp bạn vẽ chính xác mà còn nâng tầm kỹ năng, biến những đường nét phẳng trở nên sống động. Nếu bạn là người mới bắt đầu học vẽ, đây chính là kiến thức nền tảng quan trọng nhất bạn cần hiểu rõ.
1 Phân tích nguồn sáng: Ánh sáng điểm và Ánh sáng mềm
Nguồn sáng là "chìa khóa" đầu tiên quyết định hình dạng và độ đậm nhạt của bóng. Hiểu được bản chất của các loại nguồn sáng sẽ giúp bạn kiểm soát bóng đổ một cách hiệu quả.
Ánh sáng điểm (Point Light): Là nguồn sáng nhỏ và tập trung, như ánh đèn pin, ánh mặt trời vào giữa trưa. Ánh sáng này tạo ra bóng đổ cứng, có đường viền sắc nét, rõ ràng.
Ánh sáng mềm (Soft Light): Là nguồn sáng lớn và phân tán, như ánh sáng từ cửa sổ vào buổi sáng sớm, hoặc ánh sáng từ đèn flash có hắt sáng. Nguồn sáng này tạo ra bóng đổ mềm, có đường viền mờ, chuyển dần từ sáng sang tối, mang lại cảm giác nhẹ nhàng, êm dịu hơn.
Khi vẽ, việc xác định nguồn sáng là bước đầu tiên để bạn quyết định loại bóng đổ nào sẽ xuất hiện trong tác phẩm của mình.
2 Hướng sáng: Nguyên tắc "Ngược hướng"
Đây là một trong những quy luật cơ bản và dễ hiểu nhất của bóng đổ. Hướng sáng luôn đối lập với hướng bóng đổ.
Nếu nguồn sáng đến từ phía trên bên phải, bóng đổ sẽ xuất hiện ở phía dưới bên trái. Nguyên tắc này đúng với mọi vật thể, từ khối cầu, khối lập phương đến con người, phong cảnh. Khi vẽ, hãy luôn hình dung vị trí của nguồn sáng để đặt bóng đổ cho đúng.

3 Phân tích các vùng tối (Shading) trên vật thể
Để một vật thể trông có chiều sâu, bạn cần hiểu và phân biệt các vùng sáng tối khác nhau trên chính vật thể đó, một kỹ thuật gọi là shading. Kỹ thuật này bao gồm 6 thành tố chính:
Center Light (Vùng Sáng Chính): Vùng sáng nhất trên vật thể, nằm gần nhất với nguồn sáng và nhận được ánh sáng trực tiếp.
Core Shadow (Vùng Tối Nhất): Vùng tối nhất trên bề mặt vật thể, nơi ánh sáng không thể chiếu tới. Vùng này thường tạo nên ranh giới rõ ràng giữa vùng sáng và vùng tối.
Terminator (Đường Ngăn Cách Sáng Tối): Đường chuyển tiếp giữa vùng sáng và vùng tối trên vật thể. Với ánh sáng điểm, đường này sắc nét; với ánh sáng mềm, đường này mờ dần.
Reflect Light (Ánh Sáng Phản Quang): Vùng sáng nhẹ xuất hiện ở phía đối diện với nguồn sáng. Đây là ánh sáng phản chiếu từ các bề mặt xung quanh (như bàn, tường) lên vật thể. Ánh sáng phản quang giúp vật thể không bị "dẹt" mà vẫn có chiều sâu ở vùng tối.
Cast Shadow (Bóng Đổ): Bóng mà vật thể đổ lên các bề mặt khác, như bàn, sàn nhà. Bóng đổ là yếu tố quan trọng giúp vật thể trông vững chãi và có không gian.
Occlusion Shadow (Bóng Tối Tiếp Giáp): Vùng bóng tối nhất, xuất hiện ở những góc khuất hoặc nơi vật thể tiếp xúc với bề mặt khác (ví dụ: nơi quả táo chạm mặt bàn). Vùng này tạo ra cảm giác vật thể đang nằm trên một mặt phẳng cụ thể.

Kết Luận
Hiểu và áp dụng thành thạo quy luật bóng đổ là một bước tiến lớn trong hành trình học vẽ của bạn. Bằng cách quan sát và phân tích các yếu tố như nguồn sáng, hướng sáng và các vùng sáng tối khác nhau (shading), bạn sẽ tạo ra những bức tranh không chỉ đẹp mà còn có chiều sâu, mang lại cảm giác chân thực và sống động.
Bắt đầu từ những vật thể đơn giản như khối cầu, khối lập phương, bạn sẽ dần làm chủ được kỹ năng này.
Nguồn bài viết:



































